Berkenrode
(1284 - 1630)
De ruïnes van Brederode en Kleef
staan in de Gouden Eeuw symbool voor de ouderdom van Haarlem.
Pieter Saernedam ontwerpt in zijn
beroemde Beschrijvinge ende lof der stad
ook een gravure van het in verval
zijnde slot Berkenrode.
(Berkenrode 1628 10,2 bij 15,5 cm)
Het slot Berkenrode was een leen
van de Graven van Holland die het huis
aan het Huis van Haarlem gaven, zo
staat in het onderschrift van de gravure.
Het hof Berkenrode wordt door Floris V in 1284 geschonken aan een zekere Jan, schepen te Haarlem.
Hij noemde zich sindsdien Van Berckenrode. Ook zijn nageslacht was in het bezit van Berkenrode
en tevens schepen of burgemeester van Haarlem.
In 1466 wordt het leengoed een ambachtsheerlijkheid. De eerste ambachtsheer is Gerrit van Berckenrode.
De familie blijft in het bezit van Berkenrode tot 1618, toen het overging in handen van de familie Van Alkemade.
In 1628 leefden Dirk en Hendrik van Haerlem van Berkenrode nog. Beiden stierven
zonder nakomelingen. Dirk die in het vervallen slot woonde, bekleedde stoel nr 1 van het eerbiedwaardige Kerstgilde.
Hendrik was oud-burgemeester van Haarlem en lid van het Hoogheemraadschap Rijnland.
Zij waren de belangrijkste katholieken in Haarlem. In de `omgeving` van Pieter Saernedam komen veel leden van het kerstgilde voor.

Waar het wapen van Berkenrode vandaan komt is niet bekend. De Van Berkenrodes voerden een ander wapen dan
hierboven is afgebeeld. De latere heren uit het geslacht Van Alkemade van Berkenrode vierendeelden
hun eigen wapen met dat van de Van Berkenrodes. Het werd in ieder
geval in de 18e eeuw al als heerlijkheidswapen gevoerd.
Op 11 maart 1818 werd hetzelfde wapen eveneens
verleend aan de heerlijkheid Berkenrode.
De gemeente wordt in 1852 opgeheven.
De gemeenteraad maakte
daartegen bezwaar. Fusiepartner Heemstede
had grote schulden die pas in 1856
afgelost zouden zijn.
Een jaar later ging Berkenrode op
in Heemstede.

bron: Beelaerts van Blokland