Wil de echte schoonmoeder van Eggerik Ripperda opstaan?

Het grote geheim van de Aleid van Buckhorst

Wil de echte moeder van Aleid Buckhorst opstaan? Geschiedenis lijkt soms een quiz. Aleid Buckhorst is een dochter van Katharina van Keppel of van Margaretha Sonoy. De bronnen spreken zich tegen. Ze trouwt met Eggerik Ripperda, zoon van Unico (1400-1474) en Ulske Ukena /Brokum (1412-1480). Hun kleinzoon met dezelfde naam Eggerik Ripperda kiest voor de opstand onder leiding van Willem van Oranje. Was hij verwant aan de beruchte watergeus Sonoy? En wie was de moeder van Aleid van Buckhorst? Margaretha Sonoy of Katharina van Keppel? Moest de afstamming van een beruchte watergeus worden verdoezeld?

Volgens de epitaaf in de kerk van Schelehausen bij Osnabruck zou Margaretha Sonoy uit de beroemde geuzenfamilie van Diederik Sonoy de moeder zijn van Aleid van Buckhorst. Maar de grafsteen in het kerkje van Wesepe meldt dat Katharina van Keppel de moeder van Aleid van Buckhorst is. De familie Buckhorst bezat een huis bij Zalk en bij Wesepe kasteel Boxbergen.

Familiewapen Snoym Sonoy of Snoey

Schele en Ripperda in Oude Kerk Borne
Boven: Christoffer Schele tot Weleveld en Schelenburgh (1529 - 1606) en Judith Ripperda van het Weldam(1534 - 1608) krijgen tien kinderen. Christoffel vertegenwoordigt Overijssel bij de unie van Brussel in 1577 vlak na de pacificatie van Gent (1576). Zij vluchten in 1579 na het geweld van de desperaten, boeren die huursoldaten te lijf gaan in Salland. Dit epitaaf geeft hun familiewapens weer in de Oude Kerk van Borne.

 

 

 

Links: Caspar Schele van Schelenburg trouwt met zijn schoonzus Aleid Ripperda en woont in Schelenhausen bij Osnabruck. In hun familiewapen komt echter het familiewapen van Sonoy (Snoede) of Snoy voor in plaats van de naam van de familie Keppel. Beide schoonzusjes zijn kinderen van Unico Ripperda en Judith van Twickelo, wiens grafmonument in de kerk van Wesepe bij Deventer staat (foto hieronder). Wanneer de Spaanse soldaten in Twente de aanhangers van Willem van Oranje verjagen wijken Christoffel en Judith uit naar Schelehausen. Kasteel Weleveld raakt in verval.

De 17e eeuwse geschiedkundige Rhemen beschrijft de kwartieren van Anna Helena Ripperda fir in de Katharinakerk van Doetinchem ligt begraven. De kwartieren op haar grafsteen zijn van Unico Ripperda en Judith van Twickel en komen overeen met de grafsteen in Wesepe:

Herman van Buckhorst trouwt Katharina Nn
waaruit
Johan van Buckhorst x Katharina van Keppel
waaruit
Aleid van Buckhorst x Eggerik Ripperda
waaruit
Unico Ripperda x Judith van Twickelo

Rechts: Kwartieren van Unico: Ripperda, Buckhorst, Ukena en Keppel uit de kerk in Wesepe bij Deventer.

Grafzerk Wesepe van Unico Ripperda en Judith van Twickelo

Baron Snoy van Oppuurs heeft een andere mening. Hij schrijft dat Johan van Buckhorst trouwt met Margaretha Snoy, zoals het epitaaf in Duitsland vermeldt. De baron stamt uit de nog bestaande Snoy-tak in België.

De grafsteen in de kerk van Wesepe (detail hierboven) spreekt dit tegen. Johan van Buckhorst zou gehuwd zijn met een vrouw uit het Westfaalse huis Keppel. Het familiewapen telt vijf ruiten tegen elkaar afgebeeld van rechtsonder naar linksboven. De Chronik van Sweder Schele bevestigt dat dit Katharina van Keppel is. Herman van Buckhorst is burger in Kampen rond 1475.

Deze lezing is dus zo:
Herman van Buckhorst x Katharina van Keppel
waaruit
Johan van Buckhorst x Margaretha Snoy
waaruit
Aleid van Buckhorst x Eggerik Ripperda (zn van Unico x Ulske Ukena/Brokum)
waaruit
Unico Ripperda x Judith van Twickelo

Kwartieren Unico: Ripperda-Buckhorst-Ukena-Snoy (zoals op het epitaaf van Caspar Schele en Aleid Ripperda te Schledehausen).

Links: Casper Schele (boven) was een studiegenoot van Maarten Luther.

Lambert of Lambrecht Snoy (1485-1529) en Emma Pauw van Darthuizen (1510-1550) kregen twee zonen: Joost in 1523 (zij zou toen pas dertien jaar zijn geweest) en Diederik in 1529, stadhouder van Noord-Holland voor Willem van Oranje.

Lambert Snoy of Sonoy overlijdt op 11 september 1529 toen zijn vrouw net 19 jaar was. Hun oma, Margaretha van Drakenburg overlijdt in Kalkar op 10 april 1546 en Emma overlijdt op 7 juni 1550.

Margaretha Snoy is dochter van Lambert Snoy, heer van ten Bleke en Aleyd van Broeckhuysen.

Rechts: een schilderij in het bezit van J.B. Stolk.

Lambert Sonoy
Diederik Sonoy

Links: De beruchte watergeus Diederik Sonoy(1529-1597). Isaac Oliver (circa 1560 /65 gestorven 1617) portreteert Sonoy. Oliver is een in Frankrijk geboren en tot Engelsman genaturaliseerde schilder. Willem de Zwijger stelt Sonoy aan als gouverneur van het Noorderkwartier (West-Friesland). Sonoy voerde een waar schrikbewind tegen katholieken.

Hij hing vijf minderbroeders op als vergelding voor gruweldaden van de Spanjaarden. In augustus 1588 werd Sonoy eervol ontslagen nadat hij zich had overgegeven aan prins Maurits, die hij weigerde te dienen. Hij vertrok hierop naar Engeland, waar deze miniatuur van hem geschilderd werd.

Plattegrond Schledehausen

Het kerkhof van de familie Schele (donderblauwe stip) ligt aan de oostkant van Schledehausen.

Surf naar kasteel Schledehausen, het stadje Schledehausen, epitaaf in kerk van Schledehausen, Caspar Schele en Aleid Ripperda en blazoens van Schele. Anna Helena Ripperda is begraven in Doetinchem.

Grafsteen van Carl Victor Ripperda en Petronella Elisabeth Schade. Ripperda op slot Venhaus bij Rheine. Zie ook Alijt van Buchorst over haar afkomst.