Engelsen proberen Twentekanaal te passeren bij sluizen Wiene

Sluis Wiene vernield

Duitse soldaten hadden een groot gat gemaakt in de brug van de sluis in Wiene, ontdekken Engelse verkenners. Twee pelotons proberen daarna de sluizen te veroveren. Maar ze moeten zich terugtrekken na zware verliezen.

Herman Goringdivisie vertraagt
opmars bij Delden

Luitenant Stuart Hills van de verkenningseenheid Sherwood Rangers moet bruggen over het Twentekanaal zoeken die nog in tact zijn en begaanbaar voor tanks.

Hij schrijft dat zijn eenheid op 1 april 1945 's avonds opdracht krijgen om als verkenningseenheid de volgende morgen om 04.30 uur naar het Twentekanaal te rijden. "De eerste paar uren van de tocht was het donker behalve dan de zoeklichten die ons wat verlichting gaven en volgens mij de vijand in verwarring brachten.

De brug die we moeten oversteken bleek opgeblazen (Oelerbrug bij Hengelo of Sint Annabrug bij Delden), zodat ik orders kreeg van mijn bataljonscommandant een andere oversteekmogelijkheid te zoeken ongeveer drie kilometer in westelijke richting (sluisbrug in Wiene). Ik pakte de Dingo en nam sergeant Pothecary en korporaal Morris mee. Toen we de brug die boven op een grote dijk lag genaderd waren liet ik de drie voertuigen stoppen. Ik zei tegen sergeant Pothecary en korporaal Morris dat we het laatste stuk te voet zouden afleggen. Ik gaf de schutters van de twee tanks (honey) de strikte opdracht ons te dekken en het vuur te openen als er op ons geschoten wordt. Het korte stuk naar de dijk bood ons geen enkele dekking, zodat ons niets anders overbleef dat stoutmoedig over het open terrein te lopen. Ik wist, als ik dit zou doen, dat noch sergenant Pothecary noch korporaal Morris daar iets op zou zeggen.

Brug over Twentekanaal

Achter de opgeblazen Oelerbrug bij Hengelo ligt al een baileybrug.

Er gebeurde niets behalve dat we een Duitser uit een schuttersput boven aan de dijk zagen springen die daarop verdween. Toen we de rand van de dijk naderden, werden we voorzichtiger. We bleven door klimmen en staken langzaam onze hoofden boven de rand uit. Vlak voor ons lag de brug. Groot was ie niet en halverwege zat een gat veroorzaakt door een explosie. Ik wist dat onze opdracht nog niet voltooid was: als ik nu terug zou gaan en alleen deze informatie zou doorgeven zouden er vragen kunnen worden gesteld als, hoe groot was het gat, zou de brug ondermijnd zijn, werd de brug verdedigd?

Dat alles moest ik uitzoeken. Allerlei gedachten flitsten door mijn hoofd: Ik kwam echter tot de conclusie dat de enige manier om dit vast te stellen was door over de brug te lopen en ik wist dat ik dat moest doen. Mijn grootste angst vanaf de landing in Normandië was, dat ik op enig moment door de mannen voor gek versleten zou worden.

Ik kan in alle oprechtheid zeggen dat ik liever zou sterven dan het zover te laten komen. Ik besefte nu dat dit een van die situaties was waarin ik dat risico moest nemen. Ik wist precies wat er in de hoofden van de andere twee omging en zij wisten donders goed dat zij op korte afstand moeten volgen, als ik de sprong zou wagen.

Voorzichtigheid was zinloos, zo gauw iemand boven de dijkrand uitkomt was ie ver in de omtrek te zien. Daarom kwam ik snel overend en liep op de brug af. Ik voelde me rot. Ik liep langzaam over de brug en hield halt bij het gat. Ik kon niets ontdekken dat op mijnen leek, blijkbaar was de brug niet geschikt voor tanks. Ze was hooguit door de infanterie te gebruiken, die als ze planken over het gat leggen, er zo overheen kunnen lopen. Op dat moment kwamen sergeant Pothecary en korporaal Morris naderbij. Een schot weerklonk, maar miste ons ruimschoots. Korporaal Morris zei tegen mij: 'Hebt u naar de overkant gekeken, sir? Omdat op ongeveer tweehonderd meter in die bomenrij ongeveer twee of driehonderd Duitsers zitten."

Ik keek en zag ze daar zitten. Ik zei: "Kom op, we smeren hem." en we liepen zo hard we konden. We renden het talud af terwijl met tussenpozen enkele schoten achter ons weerklonken. Ik ging terug naar het regimentshoofdkwartier ergens tussen Borculo en Neede. De commandant van het bataljon 12/60th stelde voor dat ik hem naar de bewuste dijk zou brengen zodat hij zelf de positie in ogenschouw kon nemen.

Links: De sluizen bij Wiene in het Twentekanaal. Boven is zuid. Spionagefoto van de geallieerden

We vertrokken. We lieten de voertuigen achter waar we ze eerder ook hadden laten staan en gingen op weg over open terrein naar de dijk. Deze keer kwamen we niet verder dan halfweg toen er op ons gevuurd werd. We renden allemaal richting een boerderij (van Morsink) voor dekking. We kropen hijgend die kant uit en kregen het warm, omdat we dikke tankoveralls aan hadden. Het vuur kwam van de dijk aan onze kant. De Duitsers begrepen donders goed wat er aan de hand was. Ik legde uit waar de brug was en hoe die benaderd kon worden.

De Engelse verkenners gingen op weg naar de sluizen in Wiene in dit soort tanks.

Toen zij genoeg gezien hadden, zei de commandant: "We smeren hem. We gaan één voor één en wel zo hard als we kunnen." Hij vertrok als eerste waarop de compagniescommandant volgde. Ik wachtte enkele seconden en deed hetzelfde. Een paar onregelmatige en bijzonder onnauwkeurige schoten kwamen ons na. De commandant, een tamelijk grote man, kwam vast te zitten toen hij door een omheining van prikkeldraad probeerde te komen, waardoor zijn tankoverall aan flarden scheurde. Hij zag er werkelijk komisch uit. Terwijl ik voortrende, barstte ik in lachen uit."

Zie ook: 'Britten verdienen een plaquette voor strijd om de sluis bij Wiene’

'Ik dacht: hier kom ik niet levend uit'

Monument voor gevallen soldaten bij sluis

Keep Them Rolling plaatst in september 2009 een monument voor de gevallen Engelse en Canadese soldaten bij de sluis in Wiene

Bewondering

Bill Deedes krijgt in 1942 de leiding over de 110 mannen van de B-compagnie van het King's Royal Rifle Corps. Op 3 april 1945, wanneer het derde peloton zich terugtrekt van de sluis bij Wiene, zijn 25 soldaten gewond en vijf gedood.

Aan zijn vrouw Hilary schrijft commandant Deedes dat hij de Duitse soldaten bewondert. "Wat daar is gebeurd is natuurlijk triest. Maar de Duitsers voerden daar een heroïsche strijd." De mislukking was volgens Deedes te wijten aan fouten bij de Britse inlichtingendienst. De Britten verwachtten bij Delden bijna geen Duitse weerstand. Een regen van kogels en mortiergranaten stuurden Duitse soldaten naar de Engelse soldaten. Doorvechten was zinloos. Bill Deedes is de enige officier van zijn compagnie die niet gewond raakte in de oorlog. Bron: Deedes at war, a legacy of loss and bitterness, artikel in The Daily Telegraph.