Home
Huis d`Ever in Lisse
1221
In 1182 bestaat Lisse uit slechts vijf boerderijen.
Dirk van Kleef trouwt dat jaar met Margaretha,
dochter van graaf Floris III, mogelijk in een
houten woontoren op de plek van het huidige Huis Dever.
Of woonden de d'Evers op de voorburcht? In 1250 laat de Rooms Koning Willem IV een kapel bouwen, met het oog op de kruistochten naar het heilige land. Huis Dever en boerderij

Hollandse leeuw
De naam d'Ever is zeer oud, van voor 1221. Waarschijnlijk heeft het geslacht Ever gewoond waar het huis Dever staat. In het heraldisch wapen van de d'Evers staat een halve Hollandse Leeuw. Hieruit blijkt mogelijk dat het geslacht verwant is aan het Hollandse gravenhuis.

Foto: Huis Dever met boerderij
(Huys Dever bij Lisse).

De naam van Gerardus d'Ever is bekend uit de verloren veldslag van graaf Floris V tegen de West Friezen in 1272 bij Oudorp. Een zoon van deze Gerardus wordt genoemd in verband met de moord op Wolfred van Borselen. Deze Wolfred heeft zeer veel invloed op de jonge graaf Jan, zoon van Floris V. Na de overwinning op de West Friezen in 1282 laat graaf Floris V de zogenaamde dwangburchten bouwen. Er wordt begonnen met de bouw van het Binnenhof in Den Haag.

Reinier d'Ever bouwt Dever rond 1370. Gerardus d'Ever is houtvester, een belangrijke functie in die tijd. Hij zetelt in slot Teylingen. Hij trouwt met Clara van Heemstede, een dochter van heer Reinier van Heemstede, en zuster van de machtige heer Gerrit van Heemstede. Ook deze Van Heemstede is in die jaren houtvester op slot Teylingen, en bestuurt het ambacht Lisse. Hij is na de dood een felle Hoek, en kiest partij voor Margaretha, weduwe van graaf Willem IV. Hij sneuvelt in de strijd tegen de Friezen bij Warns in 1345 aan de zijde van graaf Willem IV.

Buskruit
Reinier d'Ever partij wordt Hoek. Willem V van Beieren gaat in 1352 op oorlogspad tegen zijn moeder. Hij eist het graafschap voor zich op. Rozenburg bij Voorschoten valt in zijn handen en wordt verwoest. Hier zou voor de eerste keer buskruit worden gebruikt. Polanen in het Westland en de Binckhorst in Voorburg vallen. Ook is mogelijk de achtkantige toren van Dever verwoest.

Bij verzoening (1356/1357) valt het graafschap aan Willem V. Heer Reinier en vele andere edelen moeten wegens hun trouw aan Margaretha hoge boetes betalen aan de nieuwe graaf. Na een reis aan het Engelse hof wordt Willem V door een kwade dronk gek. Zijn broer graaf Albrecht van Beieren wordt naar Holland geroepen. Hij voert een gematigde politiek.

Huis Dever in Lisse

Foto: Kastelen in Nederland

Heer Reinier en graaf Albrecht kunnen het goed vinden. Heer Reinier treedt in 1370 in het huwelijk met Janne van Leyenburg uit Voorschoten. Hij gaat een leenband aan met de machtige Jan van Bloys, heer van Schoonhoven en ter Gouwe (Gouda), heer van Noordwijk en Beverwijk. Heer Jan van Bloys is een achterneef van Graaf Albrecht.

Heer Reinier draagt zijn woning met vijf morgen land op aan heer van Bloys om het vervolgens in leen terug te ontvangen. Er verandert niet veel. Heer Reinier is niet vaak op zijn goed te vinden. Niemand zou het wagen een vinger uit te steken naar de Dever waar heer Bloys leenheer is.

Donjon
Uit de leenachten blijkt dat het huidige hoefijzervormige donjon stamt uit 1369/1370. De ruitvormige decoraties van gesinterde stenen aan de ronde voorzijde geven hiervoor een aanwijzing. Rond 1357 of 1358 komt graaf Albrecht naar Holland. Op 6 februari rijdt hij met groot gevolg van Teylingen naar Dever voor een feestmaal.

Na de moord op Aleid van Poelgeest, en Willem Cuser op Wapen van Lisse;  Dever familie van Hollandse graven? het Haagse buitenhof in 1392 houdt heer Reinier het slot Mathenesse in Schiedam bezet voor de graaf. In 1417 overlijdt heer Reinier d'Ever.

Kleinzoon
In hetzelfde jaar beleent Jacoba van Beieren Gijsbrecht van Haeften van Rhenoy met Dever. Gijsbrecht, kleinzoon van Heer Reinier, sterft nadat een dolle hond hem heeft gebeten. De erfdochter van Gijsbrecht, Clara, huwt eerst een Van Duivenvoorde en later een Brederode. Een Leidse particier, die in haar jeugd haar voogd was, bewoont het huis.

Lisse krijgt zijn eerste parochie, en een eigen pastoor. Dirk van Oosterwijk, Clara's oom, krijgt zijn nieuwe baan in 1461. Het huis Dever is toen waarschijnlijk pastorie geworden.

Oude kaart Lisse en TeylingenClaes van Mathenesse krijgt het huis Dever in leen, maar woont er niet. Hij ontwerpt in Utrecht een kerk. In 1552 vestigt Claes zich op Dever. In 1564 laat hij zijn bezit na aan Jan of Johan van Mathenesse. In 1582 komt jonker Jan van Mathenesse op Dever wonen.

Het huis is vergroot in 1628 en in 1631 of 1634 komt er een groot herenhuis bij. Bij het huis staat op de voorburcht het bakhuis, bouwhuis en braadhuis. Tijdens de reformatie wordt in de muur van de bovenverdieping een kapelletje gehakt. De altaarnis is goed te zien. Jonker Jan van Schagen verbouwt de poortwachterswoning. De fundamenten van de binnenpoort en uitbreiding van de beide voorhuizen zijn ook nog te zien.

In 1703 waait tijdens een zware stom het dak van de oude Dever. Heer Dirck Heereman van Zuydwijk herstelt in 1767 de schade en zoekt een huurder. Hij vervangt de houten ophaalbrug door een stenen brug. Maar een nieuwe bewoner vindt hij niet

De Dever is als woning niet echt fijn om in te wonen of te duur. In 1848 stort een deel van het herenhuis in. Het is gefundeerd in de oude slotgracht. Iedereen die stenen nodig heeft haalt bouwmateriaal bij Dever. In 1862 stort ook de kapelgewelven van de donjon in.

Bronnen
- Kastelen en Buitenplaatsen in Rijnland: R. van Lit, blz. 24 - 28.Moderne kaart van Lisse
- Kastelengids van Nederland: Kransberg & Mills, blz. 145 - 148.
- Middeleeuwse kastelen van Nederland: P.E. van Reijen, blz. 130.
- 't Huis Dever.
- Verslag opgraving: A.W.N. Rijnstreek, september '84 t/m november 1985
- Haarlems Dagblad: 29 oktober 1985. 8 juli 1986 november 1989
- Blad Holland: Hulkenberg 1987, blz. 83 - 88.
- Het Kastelen in Nederland

Zie ook:
Huis Dever (Extern)
Kwartierstaat Maarten Koning
Stamboom Marcel Tettero - Lisse
Home