Wandelen op een beroemd slagveld
Door Piet Venhuizen van De Gelderlander
|
Of de Slag op de Mookerheide inderdaad heeft plaatsgevonden in het gebied dat nu die naam heeft, is de vraag. De Mookerheide strekte zich tot het begin van de negentiende eeuw uit van Plasmolen tot aan de stadsmuren van Nijmegen. Sindsdien is het gebied door ontginning en bebouwing gekrompen tot zijn huidige omvang. Maar Ad Smijers, plaatselijk historicus in Mook, denkt dat de fameuze slag wel degelijk pal naast zijn dorp zijn beslag heeft gekregen. "Het is een feit dat veel Staatse soldaten op de vlucht voor de Spanjaarden in de moerassen bij Plasmolen zijn verdronken. Daar staat nog het huis 'Die Swaere Noodt', dat vermoedelijk aan de Tweede Wereldoorlog herinnert. Je komt op die plek niet terecht als je slag levert voor de wallen van Nijmegen. Het moet hier zijn geweest." De Mookerheide ligt bovenop de stuwwallen die het landijs hier een kleine tweehonderdduizend jaar geleden heeft gevormd. Vanaf het tachtig hectare grote terrein van Natuurmonumenten heeft de bezoeker een prachtig uitzicht over het Maasdal, tot in Brabant. De torens van Cuijk priemen triomfantelijk op. Er is bos, er is hei, Schotse hooglanders knabbelen het gras tussen de heideplantjes vandaan. Dit is een gebied om te zoenen. Maar herinneringen aan de slag zijn er niet. |
De
lawaaiïgste plek van Nederland op 14 april 1574 is tegenwoordig een van
de rustigste. Wandelaars, fietsers en ruiters hebben het terrein in bezit
genomen waar het leven van duizenden soldaten in bloed en moeraswater
werd gesmoord. De tegenwoordige bezoekers hebben gelijk. Met haar bossen,
heide, heuvels en water is de omgeving van Mook een sieraad. |
Daarvoor moet de bezoeker in Mook zelf zijn, wijst Smijers. Aan de Mortel staat sinds eeuwen het kapelletje van Onze Lieve Vrouw van de Dwaallichtjes. De bewoners van de streek meenden in vroeger dagen op donkere avonden boven de moerassen bij Plasmolen lichtjes te zien. "Vuurvliegjes", zegt Smijers nuchter. Maar de eenvoudige plattelandsbevolking zag er de zielen in van de gesneuvelde huurlingen van Lodewijk en Hendrik van Nassau. Sinds het kapelletje er staat, schijnen de lichtjes niet meer te worden waargenomen. Schat Zij heeft de schat, in feite de krijgskas van de broers, nooit gevonden, wil het verhaal. Dat het beeld in Mook staat, zit de bewoners van het buurtschap De Riethorst bij Plasmolen nog steeds niet lekker. Want Kiste Trui zou uit hun omgeving afkomstig zijn geweest. |
 |
 |
Ook onenigheid was er aan het einde van negentiende eeuw toen er in de Nederlands Hervormde kerk van Heumen een monument (zie de foto's op deze pagina) werd opgericht voor de op respectievelijk 36- en 24-jarige leeftijd gesneuvelde Lodewijk en Hendrik. Boos |
|
Aan de voet van de stuwwal bij Plasmolen zijn nog restanten te zien van de moerassen waarin de Staatsen ten onder gingen. "De meeste zijn in 1842 gedempt bij de aanleg van de Rijksweg Nijmegen-Venlo", vertelt Ad Smijers. Maar er is nieuw en beter water voor in de plaats gekomen: de Mookerplas, een zandwinnigsgebied. Dat is nu het terrein van de watersporter. Jachthavens, watersportbedrijven en restaurants bepalen hier de vakantiesfeer. Zo golft het terrein bij Mook binnen luttele kilometers van hoge, droge hei, naar een aantrekkelijke waterplas. Beide uitersten zijn een bezoek waard. Dat de Staatse troepen op 14 april 1574 dezelfde weg op smadelijke wijze aflegden, hoeft de pret niet te drukken. Een goed startpunt voor een wandeling, fietstocht of mountainbikeroute over de Mookerheide is herberg 't Zwaantje aan de Groesbeekseweg in Mook. Tel. 024-6961434. Hier zijn ook routekaarten te koop. De VVV Plasmolen-Mook ligt midden in het watersportgebied aan de Witteweg in Plasmolen. Telefoon 024-6961762. www.vvvplasmolenmook.nl. Aan de Witteweg bevinden zich ook de jachthavens De Driesen en Eldorado. Dolfijn Watersport en Recreatie verhuurt boten en mountainbikes en organiseert tochten en andere actieve evenementen. Kanaalweg 14, Mook, tel. 024-6962310. |
 |