Frederik van Tetroode vervaagdigde gravures. Hij is geboren in Haarlem als zoon van doctor Nicolaas van Tetterode en zijn tweede vrouw Maria Evers. Frederik kreeg in 1776 het poorterschap van Amsterdam en nam hetzelfde jaar de boekwinkel van Hendrik Beekman & Zn. over. De winkel was gevestigd In de Berg Calvarie, Kalverstraat 64, vlak naast de katholieke, geheime schuilkerk de Papegaai. (Bron: poorterboek, dl. 26, p. 354 2 mei 1776.) Rechts: Etiket van de firma F. J. van Tetroode in de Kalverstraat in Amsterdam. |
Frederik legde zich toe op het drukken, uitgeven en verkopen van stichtelijke
lectuur, theologische verhandelingen en liturgische werken. De zaken gingen
lange tijd goed, mede doordat de firma bijna de enige was, die zich hier
met het uitgeven van godsdienstige boeken voor katholieken bezig hield,
zei de directeur-generaal voor de zaken van de rk eredienst De Pelichij
in 1837, toen de firma wed. F.J. van Tetroode op een helaas roemloos einde afstevende.
Op 5 februari 1788 huwde Frederik in Den Haag met Aletta Maria Durlet,
dochter van de in Mons (Bergen in Henegouwen) geboren koopman Pierre Antoine
Durlet en Geertruid van Blokland.
Bruiloftsgedicht Frederik en Aletta kregen in de jaren 1790-1800 zes kinderen, die allen
de volwassenheid bereikten. Voor die tijd was dat iets heel bijzonders.
Rechts: Bediening van het Heilig Sacrament des Vormsels door zijne
excellentie Cesar, Graaf van Brancadora, Aartsbisschop van Nifibi, Oversten
der Missie in de kerk van het rooms katholieke Maagdenhuis in Amsterdam
op 8 juni 1792. Interieur kerkzaal van het nieuwe rk Maagdenhuis aan het
Spui 21 in de oostvleugel aan de Voetboogstraat tijdens kerkdienst ten
behoeve van Vormsel. Links een blik op de binnenplaats. Vervaardige: F.J.
van Tetroode, Jan Bulthuis (1750-1801), Daniel Vrijdag (1765-1822) Collectie
Stadsarchief Amsterdam: tekeningen en prenten. Datering 1792. Inventarissen
Archief Amsterdam. |
Toontje, de derde van het zestal, was de enige zoon. Hij bezocht het jezuietencollege aan de Herengracht, waar hij naar eigen zeggen aan het einde van het schooljaar steeds alle eerste prijzen behaalde. Als scholier zong Toontje in het koor van de kerk De Papegaai. Voor de pastoor van de parochie, Leonardus Kuitenbrouwer, die hem gedoopt had, koesterde hij een bijzondere genegenheid: diens portret prijkte in zijn jongelingsjaren 'immer aan zijne sponde'. Van Tetroode mocht zijn bij de jezuieten opgedane kennis van het Latijn later graag demonstreren door te pas en te onpas in die taal te citeren. Zijn vertrouwdheid met het Latijn kwam hem als boekhandelaar en uitgever goed van pas. Het assortiment van de betere boekhandel uit die dagen omvatte de nodige titels in het Latijn, toentertijd nog de lingua franca van de wetenschap.
Rechts: De milddadigheid aan de dankbare Roomsche armen bij de eerste afgifte van brood. Dit is de titel van de prent. Op de grond van de gewezen Schouwburg in Amsterdam op 5 december. Zinneprent op het werk van het Rooms-Catholiek Oude Armen Comptoir, Keizersgracht 384, op de plek van de in 1772 afgebrande schouwburg. Afdruk nog zonder tekst (avant la lettre) en zonder het tijdvers van J.F. Delsing. Prent door Noach van de Meer Jr. Ets. Vervaardiger Noach van der Meer (1741-1822), F.J. van Tetroode Collectie Stadsarchief Amsterdam: tekeningen en prenten Datering 5 december 1787 Inventarissen Archief Amsterdam Geografische aanduiding straat Keizersgracht 384 |
Toontje, de derde van het zestal, was de enige zoon. Hij bezocht het jezuietencollege aan de Herengracht, waar hij naar eigen zeggen aan het einde van het schooljaar steeds alle eerste prijzen behaalde. Als scholier zong Toontje in het koor van de kerk De Papegaai. Voor de pastoor van de parochie, Leonardus Kuitenbrouwer, die hem gedoopt had, koesterde hij een bijzondere genegenheid: diens portret prijkte in zijn jongelingsjaren 'immer aan zijne sponde'. Van Tetroode mocht zijn bij de jezuieten opgedane kennis van het Latijn later graag demonstreren door te pas en te onpas in die taal te citeren. Zijn vertrouwdheid met het Latijn kwam hem als boekhandelaar en uitgever goed van pas. Het assortiment van de betere boekhandel uit die dagen omvatte de nodige titels in het Latijn, toentertijd nog de lingua franca van de wetenschap. Bovendien telde het Van Tetroode fonds vele Latijnstalige catholica. Na het overlijden van vader Frederik, in mei 1801, zette zijn weduwe de firma voort. Blijkens de boekhandelsenquete van 1811 waren toen bij de drukkerij drie personen in dienst.Brakke Grond In 1821 was hij de grootste koper op de door de Bossche boekhandelaar H. Palier gehouden auctie C.G. Hultman, een van de bekendste Nederlandse bibliofielen uit de negentiende eeuw. Hij trad toen op namens de firma weduwe F.J. van Tetroode. In april-mei 1822 veilde Toon, nog steeds namens zijn moeder, de boeken en kunstwerken van de bekende verzamelaar Johan Brentano. In een advertentie uit september 1822 kondigt de dan zesentwintigjarige Toon aan dat hij "met volmaakt goedvinden van zijn waardige moeder" voor eigen risico boeken gaat kopen en verkopen. De eerste veiling onder auspicien van de firma A.J. van Tetroode was begin december van dat jaar. Onder de hamer kwamen toen de bibliotheken van twee pastoors. Al ten tijde van vader Frederik was Van Tetroode het adres waar het nagelaten boekenbezit van katholieke geestelijken werd geveild. Toon vestigde zijn zaak in een pand pal naast dat van zijn moeder (tegenwoordig respectievelijk Kalverstraat 64 en 66). De weduwe bleef catholica uitgeven en verkopen. Het houden van veilingen - in principe eens per maand - liet zij aan haar zoon over. Toon ging zich toeleggen op Franstalige boeken. Op briefpapier uit 1826 noemt hij zich Fransche boekhandel. (Bron Academia.edu) Rechts: De rooms katholieke kerk de Papegaai aan de Kalverstraat 58 in Amsterdam. De zaak van Antoon van Tetroode, de zoon van Frederik, was op nummer 64 en 66, er vlak naast. |
Anton van Tetroode vereeuwigt held Van Speyk Antonius Johannes van Tetrode was een boekverkoper en journalist. Hij is geboren in Amsterdam op 19 maart 1795 en overleed in Den Haag op 7 juni 1875. Anton van Tetrode richtte in 1830 een boekhandel op in de Kalverstraat en gaf daar het Amsterdamsche Avondblad uit onder het motto Luctor et emergo, een spreuk die hij in zijn eigen leven weinig bewaarheid heeft gezien. Het zat hem niet mee. Hij kocht dure boeken, antiquaria, maar verkocht weinig, soms zonder winst, zodat zijn zaak weldra al geliquideerd moest worden. Rechts: Portret van Jan Carel Josephus van Speijk (1802-1831), de heldendood gestorven. Ontploffing van 's lands kannoneerboot in Antwerpen. Collectie Stadsarchief Amsterdam: tekeningen en prenten Archief Amsterdam |
Collega's en vrienden lieten hem in de steek. Hij vestigde zich daarna
in Den Haag waar hij een tijdlang de bescherming van koning Willem II
en diens vrienden genoot. Aan zijn huis aan de Hekkelaan 9 gaf hij de
naam Museum Willem II. Af en toe droeg hij een vers of andere pennevruchten
aan zijn vorstelijke beschermer op. Na de dood van de koning op 17 maart
1849 zorgde hij dat er in de vroege morgen van elke 6e december, de geboortdag
van Willem II, en elke 17 maart, zijn sterfdag, een krans van immortellen
aan de voet van 's konings standbeeld op het Buitenhof werd neergelegd.
Opvliegend Een tijdlang gaf hij
het blad De Ooyemoer (ooievaar, het wapen van Den Haag) uit. Het verscheen zo nu en dan. Ook
maakte hij gedichten voor Willem II en andere mensen van adel en hun
volgelingen. Een opgave daarvan kan men vinden in Brinkmans Catalogus
1850 tot 1882. (Bron: Sautijn Kluit in Ned. Spect. 1877, 67 e.v. Zuidema.)
Rechts: Van Speyk weigerde zich over te geven en blies zijn schip
op, een heldendaad. Vervaardiger van de prent was A.J. van Tetroode Luitenant
ter zee die zijn kanonneerboot in de lucht liet vliegen toen hij door
de Belgen overrompeld werd. 010094007796 |
Rechts: A.J. van Tetroode maakte in 1831 een prent voor Van Speyk die de heldendood stierf. Hij gaf zich niet over aan de vijand. De zaak van hem was gevestigd aan de Kalverstraat 38 in Amsterdam, vlakbij de geheime schuilkerk De Papegaai. Meer over Anton van Tetroode: |