Fernando (Ferdinand) Alvarez de Toledo geldt als een bekwaam veldheer en staatsman. Maar hij verkijkt zich op de watergeuzen die met succes Holland en Zeeland veroveren in 1572. Alva krijgt al snel in de Lage Landen de bijnaam de IJzeren hertog. Hij vecht al op jonge leeftijd tegen de Turken, de Fransen en de Duitse protestanten in de slag bij Mühlberg in 1547.

Links: Anthonie Mor van Dashorst uit Utrecht schildert Alva. Lees meer over de vriendenkring van Mor in Haarlem.

Koning Filips II benoemt hem in 1566 tot gouverneur van de Lage Landen ofwel de Nederlanden. Zijn legerhoofden zijn Chiapino Vitelli, markies van Cetone (veldmaarschalk), don Fadrique de Toledo, zoon van den Hertog (de Spaanse en Italiaanse ruiterij), Juliaan Romero (Sicilianen), Gabriel Serbelloni (grootmeester van de artillerie), Antonio d’Olivera (commissaris-generaal ruiterij), don Sancho de Lodrono (kolonel over het Napelsche en Milaneesche voetvolk), don Gonzalvo à Bracamonte (Spaansche voetvolk, soldaten in de oorlogen van Duitsland en Frankrijk gehard), don Lopez d’ Acunha door prior van Castilië toegevoegd, Alfonso de Ulloa die samen met Romero het vreemdenlegioen bestiert. Vrijwilligers trekken met dit leger mee: Cesar d’Avalos, Rafaël Manrique, Bernardino de Mendoza, Christoffel Mondragon, Joan Salazar, Jeronimo de Salinas en anderen, onder wie de vermaarde vestingbouwkundige Pachieco, door den Hertog van Savoye aan Alva afgestaan voor de tocht naar de Nederlanden.

Alva maakt zich gehaat met zijn meedogenloos optreden. De landvoogdes Margaretha van Parma treedt ontzet af en keert samen met haar zoon, Alexander de latere stadhouder, terug naar Italië.

De Bloedraad laat zogeheten ketters ombrengen omdat zij afstand nemen van het katholieke geloof en om zijn peperdure leger te betalen heft hij extra belastingen, zoals de tiende penning (tien procent belasting). De terechtstelling van de graven van Egmond en Hoorne maakt hem door nog meer mensen gehaat.

Veel edelen verliezen al hun bezittingen en sluiten zich aan bij de geuzen. Zij beginnen een guerilla (Spaanse voor kleine oorlog) vanuit zee.

Rechts Titiaan schildert Alva.

De geuzen zetten op 1 april 1572 definitief vaste voet aan wal in Holland en Zeeland, waarna een reeks steden volgen. Alva's troepen plunderen en moorden in Mechelen, Zutphen en Naarden.

Na het beleg van Haarlem lijkt de heroveringspolitiek van Alva failliet. Zijn zoon trekt zijn leger terug van Alkmaar wanneer de opstandelingen het land onder water zetten. Als klap op de vuurpijl nemen de geuzen ook nog graaf Bossu gevangen op de Zuiderzee. In 1573 keert Alva terug in Spanje. De opinie in Spanje legt de schuld van het debacle in de Lage Landen echter niet zozeer aan Alva, maar eerder aan zijn zoon Don Faderique. Zijn zoon ligt niet goed bij de koning Filips II. Alva haalt de pers van die dagen in 1580 wanneer hij voor Filips Portugal verovert. Spanje verdeelt in 1494 met Portugal de wereld in het verdrag van Tordesillas.

Rechts: De hertog van Alva krijgt de bijna onmogelijke opdracht de hellehond Cerberus te verslaan. De koppen zijn van keurvorst Johan Friederich een protestantse leider uit Duitsland, koningin Elizabeth van Engeland en paus Paulus lV die ruzie had met Alva in 1556 en 1557.

Bronnen: Standaard Encyclopedie en Wikipedia.