Thetburga mogelijke naamgeefster familie Tettero tien eeuwen geleden beraven in Egmond

Thetburga had syphilis 987 - 1042 Na tien eeuwen opnieuw begraven
Een zeer bijzondere archeologische
opgravingen gebeurt in 1980 in Egmond.
Het skelet van onder meer graaf Floris l,
die ruim twee meter lang bleek, is onderzocht.
En ook de beenderen van Thetburga, naar wie mogelijk de familie Van Tetrode en Tettero is vernoemd, werd onderzocht. De conclusies zijn groot nieuws.

Thetburga leeft maar liefst 1000 jaar geleden. Toch zijn er nog verhalen over haar bekend. Ze is in of rond het jaar 987 geboren en trouwt waarschijnlijk al voor haar 18e. Thetburga is moeder van Dirk, de tweede heer van Brederode, en Simon, de eerste heer van Teilingen. Ze wordt 53 of 54 jaar, zo blijkt uit publicaties in 1991 na opgravingen in Egmond. Haar echtgenoot Sicco is een jongere broer van de graaf van Holland. Sicco wordt twaalf jaar voor de sterfdag van z`n vrouw begraven. Beide lijden aan syphilis (geslachtsziekte), waarvan de oorzaak toen onbekende was.

Met de laatste kennis van zaken is duidelijk geworden dat Sicco is besmet in het jaar 1027. Drie jaar later sterft hij. Thetburga is kort na Sicco besmet geraakt. Maar zij leeft veel langer. Ze moet een ellendige dood zijn gestorven: aan neurosyphilis; haar centraal zenuwstelsel is aangetast. Onderzoeker B.K.S. Dijkstra van de vrije universiteit Amsterdam (Albert Egges van Giffen Instituut) concludeert dat voor het eerst is bewezen dat syphilis 466 jaar eerder voorkomt dat tot dan toe werd aangenomen.

Bron: Een stamboom in been - Vier eeuwen graven en gravinnen Hollandse Huis (1991) - isbn 90-6707-258-3. De stoffelijke resten van de Hollandse graven zijn opgegraven op het terrein van de voormalige abdijkerken van Rijnsburg in 1949 en 1951 en Egmond-binnen in 1979 en 1980 (vroeger Hallem).

Bij de plattegrond rechts - abdijkerk Egmond: 1. Gerolf iuvenis 931 - 2. N.N. moeder van Dirk l bis (935 - 938) - 3. Dirk l bis en Geva 4. Hildegard 11-4-988 en Dirk ll 6-5-988 - 5. Arlinde tussen circa 985 en rond 1015 - 6. Arnulf 994 en Liutgard na 1005 - 7. Sicco 1030 - 8. Dirk lll 1039 - 9. Dirk lV in 1049 - 10. Thetburga circa 1050 - 11. Floris Floriszn 1060 of 1061 - 12. Floris l 1061 - 13. Dirk V 1091 - 14. Othilde van saksen 1110 - 15. Floris ll in 1121 - 16. Bedoeld voor Petronella 1144 (N.B. de nrs 1, 2 en 3 lagen er al begraven voor de bouw van de stenen kerk.)

Thetburga is klein: 155 cm lang.

Ze heeft een gecompliceerde breuk

aan haar elleboog, een heupfractuur,

ernstige botontkalking met beenatrofie

(verschrompeling door stoornis in de

voedselvoorziening). Ze had een athropathie

(gewrichtsaandoening) en jicht aan de voeten.

Grafsteden in de eerste stenen kerk in Egmond

Dijkstra van de Vrije Universiteit Amsterdam gaat er
van uit dat Thetburga aan syphilis lijdt.
Ze heeft daardoor last van evenwichtsstoringen.
Ze valt en komt heel ongelukkig terecht.

Foto: St Adelbertabdij Egmond
Graaf Dirk l van Holland bouwt aan het begin van de 10e eeuw de Sint Adelbertabdij. De geuzen steken alles in brand wanneer in 1572 de Spanjaarden op komst zijn. Pas in 1935 wordt de abdij als priorij weer in gebruik genomen door Benedictijnen uit Oosterhout. In de loop der jaren werd het uitgebreid en in 1950 tot abdij verheven.

Dat Sicco en Thetburga syphilis hadden is niet echt bijzonder in de Middeleeuwen. Veel vorsten hadden een `bijzit`. Wisselende sexuele contacten werden ook niet in verband gebracht met ziektes door de lange incubatietijd (meerdere jaren). Hierover zijn uiteraard ook weer sterke verhalen (index-pagina: zie `fabels`) te vertellen.

Wonderen
Van Hemert schreef in 1749 dat Sicco `ongelooflijke wonderen` verrichtte. Hij trouwde met de dochter van de gezagshebber in Friesland: Gooswijn Ludigman. Het huwelijk tussen Tetburga of Tydburg en Sicco of Sigefrid gebeurde in het geniep. De broer van Sicco, graaf Dirk van Holland, wist van niets en was daar uiteraard boos over geworden. Ze was de dochter van Goosewijn Ludigman, de gezagvoerder in (west)- Friesland. Ze kregen twee zonen.

J. Wagenaar schreef in de Vaderlandse Historie (1782) dat Sicco ruzie kreeg met zijn broer en daarom naar Kennemerland (Haarlem?) vluchtte. Daar ontmoette hij Tetta of Tietburg. Sicco werd verliefd op haar en ze trouwden. Maar het was een huwelijk van ongelijke stand. Ze was dochter van ene Goxewyn die van Friesland naar Kastrichem (Castricum).

Minnarijen
Sicco krijgt niet zozeer het verwijt van z`n `minnarijen`, ofwel vreemdgaan. Veel graven kregen syphilis. Door de lange incubatietijd kwam men waarschijnlijk niet op het idee dat de ziekte sexueel overdraagbaar is. Wat Sicco echter vooral wordt nagedragen is dat hij trouwt met een meisje dat niet `van zijn stand` was.

Op 8 oktober 1980 is Thetburga herbegraven. De monniken van het klooster in Egmond bidden in een plechtige mis voor de zielerust van haar en Othilde van Saksen, de vrouw van Dirk lll en broer van Sicco.

Historie Frisia (West-Friesland) De Romeinen zijn alweer bijna 500 jaar vergeten en ook de laatste Noorman is bijna 100 jaar geleden vertrokken. De abdij van Egmond, gesticht rond het jaar 920, is inmiddels een machtsfaktor van betekenis geworden. We moeten ons het Noord-Holland van toen als volgt voorstellen: De kust lag enkele km's verder in zee dan tegenwoordig het geval is en de kustlijn was tot aan de waddeneilanden nog bijna geheel gesloten. Lange strandwallen van Calais tot aan Denemarken toe en talrijke zandruggen kenmerkten de kustlijn van toen. Onze waddeneilanden zijn restanten van deze oude strand- wallen.

Noordelijk van Alkmaar, tussen Egmond en Zijpe, is er een doorbraak waar de zee het land is binnengedrongen. Deze kustgebieden waren als sinds de Romeinse tijd door mensen bewoond. De rest van Noordholland bestond nog geheel uit een uitgestrekte, onbewoonbare, sompige veenwildernis met riet, biezen en gras, doorsneden door een groot aantal rivieren en andere waterlopen.

Wat we nu kennen als de Beemster (Bamestra), de Schermer (Scirmere) en b.v. de Stierop, waren toen geen meren maar rivieren door het veenlandschap. Veel van die oorspronkelijke rivieren bestaan nu nog steeds, maar zijn opgenomen in kanalen en vaarten of zijn als gedeeltelijke waterpartijen of traatnaambordjes terug te vinden in woonwijken.

Het Almere, in de Romeinse tijd nog Flevomeer genoemd,later Zuiderzee en in onze tijd IJsselmeer, stond nog onder invloed van het getij van de Noordzee.

Varend over deze rivieren kon je natuurlijk wel in deze veenmoerassen doordringen, maar je er vestigen was amper mogelijk. Het is te danken aan een natuurlijke ontwikkeling, een klimaatsverbetering in de loop van de 10de eeuw, dat de mens er zich kon gaan vestigen. Het ging minder regenen en de temperatuur
steeg, waardoor de bovenlaag van het veen verdroogde en kon
worden betreden.

Het gevolg van deze klimaatverandering was echter, dat in de kustgebieden de grond te droog werd voor akkerbouw. In de 10de eeuw nam overal in Europa de bevolking toe, waardoor er een sterke behoefte ontstond naar nieuwe nederzettingen en ontginningen. Binnen een eeuw was het hele gebied achter Egmond tot aan de Beemster en de Purmer al ontgonnen. Pioniers, waren er eerst alleen en daarna met hun gezinnen. Veeteelt, een beetje akkerbouw en visvangst, daar moesten ze van bestaan. Vocht, koude, mist, muggen, hitte, honger en ziekte, het zwarte veenwater als drinkwater, je kunt je nauwelijks voorstellen, dat ze er gelukkig waren.

Boeken over de Graven van Holland ----------------------------------------------------------- Hier onder vind u diverse boeken en artikelen vermeld waarin het onderwerp "de Graven van Holland" centraal staat. -------------------------------------------------------------------------------- De skeletten uit het grafmonument te Rijnsburg: een hernieuwd onderzoek Auteurs: E.H.P. Cordfunke, K. van der Borg en G.J.R. Maat Uitgever: Walburg Druk (Bulletin KNOB, Jaargang 97, 1998, nummer 1) Jaar van verschijnen: 1998 ISSN-nummer: 0166-0470 In het artikel uit dit periodiek wordt door de auteurs een hernieuw onderzoek aan de te Rijnsburg opgegraven skeletresten belicht. Dit onderzoek vond plaats in 1995. Voorheen waren deze resten te Rijnsburg toegeschreven aan de grafelijke familie (Dr. B.K.S. Dijkstra, 1979). Volgens het hier behandelde onderzoek zijn de resten 300 tot 600 jaar ouder dan de personen aan wie ze bij het eerdere onderzoek waren toegeschreven. Daarmee kunnen zij dus niet van destijds genoemde graven en hun familie zijn geweest. -------------------------------------------------------------------------------- De moord op Graaf Floris V Auteur: Jan Willem Verkaik uitgever: Hilversum Verloren 1996 ISSN nr.: 0929-9726 beschrijving: De moord op Floris V aan de hand van nieuwe bewijzen en tegen de achtergrond van de Frans - Engelse oorlog. ------------------------------------------------------------------------------- Holland in wording Auteur: Dr. W. van Anrooij, en anderen uitgever: Hilversum Verloren 1996 ISBN nr.: 90-6550-237-8 beschrijving: Ontstaansgeschiedenis van het Graafschap Holland tot het begin van de vijftiende eeuw. Veel aandacht aan Floris V, o.a. over de Schotse kwestie. -------------------------------------------------------------------------------- Florens Auteurs: D.E.H. de Boer, E.H.P. Gordfunke, H. Sarfatij uitgever: Matrijs 1996 ISBN nr.: 90-5345 098 x beschrijving: De Hollandse Graaf Floris V in de samenleving van de 13e eeuw. -------------------------------------------------------------------------------- Oorlog om Holland 1000 - 1375 Auteur: Ronald P. de Graaf uitgever: Hilversum Verloren 1996 ISBN nr.: 90-6550-278-5 beschrijving: Aandacht voor de kleine conflikten en ruime aandacht aan de Hollandse Graven en de kwesties Zeeland bewester de Schelde, de Stichtse conflikten en de Loonse oorlog. Waarbij de conflikten worden geanalyseerd op strategisch, politiek en economisch gebied. -------------------------------------------------------------------------------- Graven van Holland Portretten in woord en beeld 880-1580 Auteurs: D.E.H. de Boer & E.H.P. Cordfunke Uitgever: Walburg Pers Jaar van verschijnen: 1995 ISBN-nummer: 90-6011-915-0 Dit boek geeft een beschrijving van alle Hollandse Graven van 880-1580 te beginnen met Gerolf uit het Huis van Holland, via Jan II uit het Huis van Henegouwen, Willem V uit het Huis van Beieren, Philips de Goede uit het Huis van Bourgondië, Maximiliaan uit het Huis van Habsburg tot aan Philips II van ditzelfde Huis. Een helder boek vol wetenswaardigheden. -------------------------------------------------------------------------------- Een Stamboom in Been Vier eeuwen graven en gravinnen van het Hollandse Huis Auteur: B.K.S. Dijkstra Uitgever: De Bataafsche Leeuw Jaar van verschijnen: 1991 ISBN-nummer: 90-6707-258-3 In dit boek doet Dijkstra verslag van het onderzoek van skeletresten, gevonden bij opgravingen te Rijnsburg en Egmond. Aan de hand van zijn bevindingen meent hij deze skeletresten toe te kunnen kennen aan de diverse graven en gravinnen uit het eerste Hollandse Huis. Zijn bevindingen m.b.t. de skeletresten te Rijnsburg werden nadien echter weerlegd door later onderzoek hieraan in 1995. Tevens meent de auteur te kunnen stellen dat Gerolf niet de vader was van Dirk I, maar diens pleegvader. De werkelijke vader van deze Dirk I zou dan Radboud V uit het Friese Huis moeten zijn die sneuvelde in het jaar 874. Mocht zijn stelling in deze juist zijn dan zou de afstamming van de eerste graven van Holland zelfs terug kunnen gaan tot Aldgillus I (circa 623 - circa 680). Alhoewel Dijkstra in zijn boek in een aantal gevallen wel erg gemakkelijk zijn conclusies trekt, staat het boek toch vol interessante gegevens en is het lezen daarom beslist wel waard. -------------------------------------------------------------------------------- Gravin Petronilla van Holland Holland in het begin van de 12e eeuw Auteurs: E.H.P. Cordfunke en F.W.N. Hugenholz Uitgever: De Walburg Pers Jaar van verschijnen: 1990 CIP/ISBN-nummer: 90 6011.692.5 -------------------------------------------------------------------------------- Gravinnen van Holland Huwelijk en huwelijkspolitiek van de graven uit het Hollandse Huis Auteur: E.H.P. Cordfunke Uitgever: De Walburg Pers Jaar van verschijnen: 1987 ISBN-nummer: 90-6011-529-5 -------------------------------------------------------------------------------- De eerste graven van Holland Auteur: H. Bruch Jaar van verschijnen: 1986, in "Holland" ------------------------------------------------------------------------------- Graaf en grafelijkheid in de dertiende eeuw Een onderzoek naar de graven van Holland en hun omgeving in de dertiende eeuw Auteur: J.M.A. Coenen Jaar van verschijnen: 1986, Utrecht -------------------------------------------------------------------------------- Opgravingen in Egmond de abdij van Egmond in historisch-archeologisch perspectief Auteur: E.H.P. Cordfunke Jaar van verschijnen: 1984, Zutphen -------------------------------------------------------------------------------- Graven en Gravinnen van het Hollandse Huis Onderzoek van de stoffelijke resten, opgegraven op het terrein van de voormalige abdijkerk te Rijnsburg. Auteur: B.K.S. Dijkstra Jaar van verschijnen: 1979, Zutphen -------------------------------------------------------------------------------- De Abdij van Rijnsburg Auteurs: W. Glasbergen en H.H. van Regteren Altena Jaar van verschijnen: 1965, in het "Leids Jaarboekje" -------------------------------------------------------------------------------- Genealogie der graven van Holland Auteur: A.W.E. Dek Jaar van verschijnen: 1964, Zaltbommel -------------------------------------------------------------------------------- Tien Eeuwen Egmond Auteurs: A.E. van Giffen en W. Glasbergen Jaar van verschijnen: 1950, Heemstede -------------------------------------------------------------------------------- De Abdij van Egmond als rustplaats van de eerste Graven van Holland Auteur: J.J. Reynders Jaar van verschijnen: 1906, in "Eigen Haard" -------------------------------------------------------------------------------- De `Regale` Abdij van Egmond Auteur: B.J.M. de Bont Jaar van verschijnen: 1905, Amsterdam -------------------------------------------------------------------------------- Vaderlandsche Historie II Auteur: J. Wagenaar Jaar van verschijnen: 1782, Amsterdam -------------------------------------------------------------------------------- Korte Levensbeschrijving der Hollandse Graven Auteur: J.M. van Hemert Jaar van verschijnen: 1749, Gorinchem -------------------------------------------------------------------------------- Aloude Hollandsche Historie II Auteur: G. van Loon Jaar van verschijnen: 1734, 's-Gravenhage -------------------------------------------------------------------------------- Beschrijvinghe van alle de Graven van Holland, Zeeland ende Vriesland Auteur: Petrus Scriverius Jaar van verschijnen: 1678, 's-Gravenhage