'Terugkeren voelt als warme deken'

"Kijk, daar heb je meneer Pullen, mijn voormalige buurman", roept fotograaf Hans Peter van Velthoven (43) enthousiast. Een oude man wandelt het voormalige gemeentehuis van Markelo, Het Beaufort, in. Maar meneer Pullen is op het eerste gezicht iets minder geestdriftig. Hij zegt in onvervalst Twents: "Ik ken den jong nit wier." Nadat het even stil was, klinkt het dan toch: "Wat bin ie een knapp'n ke'el wodden." Blijdschap maakt zich van hem meester. "Ik zou je niet weer herkennen. Je hebt meer weg van je vader dan van je moeder."

Hans Peter van Velthoven is voor enkele dagen terug in de plaats waar hij opgroeide: Markelo. Daar hoopt hij iedereen te portretteren met zijn fotocamera. Dat doet hij in het kader van de renovatie en de uitbreiding van het cultureel centrum Het Beaufort dat in juni volgend jaar klaar moet zijn. Er verschijnt dan een boek waarin honderden inwoners van Markelo een plekje krijgen. Van Velthoven is een geslaagde fotograaf.

Hij won de zilveren camera met foto's van de Duitse undergroundband Rammstein. Hij fotografeerde een hele waslijst aan beroemde popartiesten, zoals Robbie Williams, Red Hot Chili Peppers, Stereophonics, Bløf, REM, The Prodigy, U2, Depeche Mode, Tears for Fears, Kaiser Chiefs en Kane. Maar ondanks alles is en blijft hij een gewone Tukker. Af en toe praat hij plat. Hans Peter van Velthoven is bescheiden en krijgt een rood hoofd wanneer hem kennelijk iets persoonlijks wordt gevraagd.

"Ik wil graag iets terugdoen", vertelt hij tussen het fotograferen door. "Ik heb het hier altijd zo fijn gehad. Ik ben hier gevormd. Markelo is een knus dorp en een heerlijke samenleving. Gezellig leven, niet dat bourgondische en ook niet die drukkende controle van de kerk. Het voelt als een warme deken om hier terug te keren." Zijn doel van elke foto is de mens en zijn of haar karakter zo goed mogelijk weergeven. Dat gaat het best in zwart-wit.

"Ik probeer de mensen zo naturel mogelijk op de foto te krijgen. Heel ontspannen. Ik probeer dat bijvoorbeeld door dit te doen." Hij legt een warme hand op de knie van de verslaggever. Het ijs is gebroken. "Ik wil mensen niet laten poseren. Ze moeten zichzelf zijn. De boer moet de haren van zijn koeien nog op zijn schouder hebben." Wat Van Velthoven, die inmiddels in Nijmegen woont, wil is met zijn serie foto's een tijdsbeeld neerzetten. Hij wil vooral het karakter van de personen 'vangen'. "De ogen moeten er scherp op staan. De rest van het gezicht mag best iets vaag zijn, zodat mensen vrij zijn er hun eigen interpretatie aan te geven." Hans Peter spreekt over zijn foto's als 'eyecandy', ofwel snoep voor het oog.

"Het is iets dat ik voel wanneer ik naar deze mensen kijk. Dat wil ik vertalen in het beeld op het fotopapier." Over tien jaren verandert het fotoboek, dat volgend jaar in de handel verschijnt, langzamerhand in een kunstwerk. Dat kunstwerk moet historie schrijven. Zijn moeder, Riet van Velthoven, is geboren in Amsterdam. Zij woont af en toe de fotosessies bij. Maar zij was wat minder blij toen zij verhuisde van de grote stad Amsterdam naar het piepkleine Twentse dorp Markelo. Dat was veertig jaar geleden. De mensen waren toen heel anders dan nu. "Maar de boeren uit de omgeving waren wel altijd heel gastvrij."