Home

Spinola deelt enorme dreun uit in Oost Nederland

1605 en 1606

Groenlo, Oldenzaal en Lingen bezet

Spinola en Bucquoy als echte helden Markies Ambrosio Spinola uit Genua in Italië en Charles Bonaventure de Longueval, graaf van Bucquoy (Buquoy) uit Atrecht (Arras), in 1606 stadhouder van Henegouwen, zijn hier afgebeeld als helden na een reeks veroveringen in het gebied rond de Rijn en in Oost-Nederland.
Spinola en Bucquoy zijn ijzervreters en houwdegens. Ze gaan hun soldaten voor in de stijd. De vader van Bucquoy vecht als krijgsoverste al onder Parma. Als kleine jongen maakt Charles veldslagen en belegeringen mee. Hij vecht ook onder Mendoza. Graaf Bucquoy onderscheidt zich in de slag bij Nieuwpoort in 1600 bij het beleg van Oostende (1602-1604), bij 's-Hertogenbosch (1605-1606) en onder Spinola bij Wachtendonk (1606), Krakow (Krefeld) en Rheinberck (Rijnberg) (1606). Veroveringen van Spinola en Bucquoy in 1605 en 1606
Bucquoy verovert de vesting bij Krefeld Bucquoy verovert in 1605 de vesting Krefeld (Krakow) die ongeveer 800 meter ten oosten van de stad ligt. Restanten van de ruïne liggen aan de straat Am hohen Haus. Rechtsonder is de stad Krefeld afgebeeld. In 1584 is de stad ook al vrijwel met de grond gelijk gemaakt. (bron: Krefeld.de kopergravure uit 1609 van W. Benjamin)

Juni 1602 22.000 soldaten van Ambrosius Spinola voor Oostende

26 mei 1603 admiraal Frederik Spinola sneuvelt bij Sluis

8 oktober 1603 Ambroisius Spinola leidt het beleg van Oostende

1604 Vrede tussen Engeland en Spanje (Elisabeth overlijdt in 1603)

8 augustus 1604 Sluis geeft zich over aan prins Maurits

20 september 1604 Oostende geeft zich over aan Ambrosius Spinola (zeker 70.000 doden, sommige bronnen spreken zelfs over het dubbele aantal)

15 juli 1605 Spinola bij Sluis
24 juli Spinola breekt zijn kamp op voor Sluis

Belegeringwerktuigen van Spinola bij het beleg van Oostende

Boven: Spinola laat de modernste machines bouwen voor het beleg van Oostende. De klus duurt echter veel en veel langer dan verwacht.

De onverwachte opmars van Spinola in Oost-Nederland

? Spinola steekt de Rijn over bij Keizersweert bij Duisburg / Dusseldorf en rukt op via Coesfeld
8 augustus Spinola voor Oldenzaal met 15.000 soldaten. De pro-katholieke stad opent onmiddellijk de poorten
18 augustus Lingen aan de rivier de Ems in handen van Spinola / prins Maurits in Deventer (7000 soldaten)
? Maurits verbetert schansen van Coevorden en Bourtange / Spinola in Lingen
Eind 1605 Vloot uit Amerika nog niet terug. Spanje kampt met geldgebrek

14 tot 22 maart 1606 Beleg van Bredevoort door Verdugo uit Oldenzaal
21 juni 1606 Spinola terug uit Spanje bij Duisburg
4 juli Maurits in Arnhem
10 juli Spinola verlaat de Rijn en gaat naar Lingen
12 juli Spinola steekt bij Dorsten de Lippe over

Links: Na een bijna eindelose strijd van drie jaren lukt het Spinola toch Oostende te veroveren. Hij probeert daarna Sluis te ontzetten. Maar wanneer dat na een paar weken niet lukt vertrekt de uit Italië afkomstige legerleider totaal onverwacht via Duisburg naar Oldenzaal. Nadat de toenmalige Twentse hoofdstad de poorten heeft geopend voor de katholieke medestanders volgt een week later de overgave van Lingen. Deze vestingstad heeft een goede verbinding via de Ems met de Noordzee.

Verdugo overval Bredevoort vanuit Oldenzaal maar moet de strijd opgeven

Verdugo in Bredevoort
Kapitein Guielmo Verdugo uit Oldenzaal overvalt Bredevoort met 500 ruiters en 1400 voetknechten op 14 maart 1606. Bij de Aalterpoort beweren de Oldenzalers een Spaanse gevangene bij zich te hebben. Terwijl het gesprek op gang komt blazen Spaanse soldaten de poort op en dringen de stad binnen. De bevolking en het garnizoen vlucht het kasteel in.

Staatse troepen onderscheppen een transport van Verdugo uit Oldenzaal met graan, kruit en munitie. Ritmeester Batenburg verkent vanuit Groenlo de situatie bij Bredevoort waarna een beleg begint onder leiding van prins Frederik Hendrik. Het kasteel krijgt versterking van 500 musketiers waardoor Verdugo van alle kanten de kogels om de oren vliegen. Een ontzettingsleger uit Ruhrort maakt rechtsomkeerd wanneer zij het beleg zien. Na een week beginnen de onderhandelingen en mag Verdugo vertrekken. Er vallen zo'n veertig doden. (bron: Ecal.nu voorheen Staring Instituut)


15 juli Maurits in Doesburg
16 juli Spinola in Epe bij de Nederlandse grens
18 juli Spinola slaat zijn kamp op in Goor. Hij is teleurgesteld. Een opmars lijkt onmogelijk door aanhoudend slecht weer
19 juli Maurits naar Deventer. Hij laat de IJssel en Waal continu bewaken
20 juli Spinola doet het voorkomen of hij Deventer wil aanvallen en verplaatst soldaten naar Holten
20 juli Maurits verplaatst soldaten van Lochem naar Deventer
21 juli Spinola omsingelt Lochem
23 juli Lochem geeft zich over aan Spinola zonder een schot te lossen
31 juli Spinola gaat van Lochem via Bronkhorst naar Doesburg en / of Doetinchem. Een deel van zijn leger gaat met hulp uit Oldenzaal en Lingen via Almelo naar Zwolle. Gerard van Warmelo voorkomt een beleg van Zwolle door oversteek van Spaanse leger te voorkomen

Patroullerende schepen op de Rijn in 1580

Boven: Vier keurvorsten laten al in 1580 op de Rijn een vloot patrouilleren.

Spinola trekt Oldenzaal binnen zonder een schot te lossen 3 augustus Spinola voor Groenlo
10 augustus eerste bestorming
14 augustus Groenlo geeft zich over
15 augustus Maurits in Doesburg om wapens te kanonnen te verzamelen voor ontzet van Groenlo
19 augustus Spinola verlaat Groenlo en laat een flink garnizoen achter
19 augustus Maurits gaat achter Spinola aan
20 augustus Busquoy verlaat Mook en trekt na een schijnbeweging alsof hij Nijmegen of Bergen op Zoom wil aanvallen, langs de Rijn naar Rijnberk en overvalt bij Rees een oorlogsschip
20 augustus Maurits bij Doetinchem op weg naar de Eltenberg
Spinola verovert Oldenzaal Links: in 1609 is in Antwerpen een kaart (waarvan bovenaan deze pagina meer) uitgegeven waarin de reeks van veroveringen staan weergegeven. Spinola begon zijn zegentocht in het oosten van het land door Oldenzaal in 1605 te overrompelen. Aartsbisschop Sasbout Vosmeer volgt het leger bij de bevrijding van het gebied der ongelovigen. Hij dienst in 1606 in de garnizoensstad Oldenzaal zieken de heilige sacramenten toe. De pest heerst er. Ook is Vosmeer bij het beleg van Groenlo.
22 augustus Busquoy bij Rijnberk
24 augustus Busqouy brengt met twaalf sloepen soldaten naar de overkant van de Rijn en bouwt een schietschans met twee kartouwen (kanonnen) om de scheepvaart te stoppen
24 augustus Spinola steekt met zijn leger de Lippe over
25 augustus Graaf Hendrik brengt veertien vanen voetknechten in Rijnberk
28 augustus Maurits slaat kamp op aan de Rijn tussen Wesel en Bislich en bouwt een brug over de Rijn
28 augustus Garnizoen Rijnberk doet een uitval aan weerszijde van de Rijn
29 augustus Maurits schipbrug onderweg bij Emmerik
29 augustus Maurits hoort dat Spinola een schans bouwt aan de mond van de Lippe (ten zuiden van Wesel) om oversteek te voorkomen 30 augustus Maurits neemt Wesel in
12 september Maurits verovert schans met 270 soldaten bij de mond van de Lippe
16 september Maurits versterkt Meurs met elf vanen; een ontzet van Rijnberk lijkt onmogelijk
17 september Garnizoen doet uitval dwars door de linies van Spinola en waarschuwen Maurits dat de loopgraven van de soldaten de Luitpoort van Rijnberk naderen
23 september Garnizoen meldt Maurits dat de vijand tot aan de gracht is opgerukt
Ambrosius Spinola
In 1606 zet Spinola zijn opmars in Oost Nederland voort

24 september Weer een uitval van het garnizoen
26 september Afgevaardigden van Staten Generaal vragen Maurits of hij iets kan doen voor het garnizoen
31 september Graaf Hendrik vertrekt voor een overval op Venlo met 1200 ruiters en 6000 soldaten
1 oktober Maurits blokkeert de weg tussen Rijnberk en Venlo
2 oktober Graaf Hendrik blaast een poort op maar wordt teruggedreven door overste Etten
2 oktober Rijnberk geeft zich over, 3000 voetknechten en drie vanen ruiters verlaten de stad. Zij betreuren 500 doden. Van Spinola's leger sneuvelen drie vestingbouwers, kolonel De Torres van het regiment Catrice, luitenant-kolonel Blijleven van de heer van Achicourt, Pompeo Romano raakt gewond. Ook door het bar slechte weer waren veel mensen omgekomen. Koren voor de paarden was niet te krijgen.

12 en 13 oktober sommige soldaten van Spinola gaan muiten op het huis Ravestein en er heerst ziekte
15 oktober muitende soldaten (300 ruiters en 250 voetknechten) nemen Helmond in en trekken verder naar Hoogstraten
19 oktober de koning van Frankrijk stuurt 400.000 gulden naar Holland
24 oktober Ernst van Nassau vertrekt naar Lochem
25 oktober graaf Hendrik met ruiters voor Winterswijk om Groenlo te belegeren
26 oktober beleg van Lochem begint
29 oktober kannonade van Lochem begint; 500 soldaten geven zich over
30 oktober Maurits voor Groenlo en graaf Ernst bij Eibergen, Hendrik van den Bergh verdedigt Grol met 700 soldaten
31 oktober beleg van Groenlo begint
1 november veel soldaten ziek door slechte, regenachtige weer
4 november Maurits ontvangt het bericht dat Spinola een ontzetting van Groenlo voorbereidt
Spinola passeert de Lippe bij Dorsten met 8000 soldaten, 900 tot 1200 ruiters en tien stukken geschut
6 november Spinola hoort dat Maurits nog geen schans heeft gebouwd en verlaat met zijn soldaten onmiddellijk Stadtlohn en Südlohn
6 november Spinola en Busquoy in Vreden
7 november Maurits verwacht de vijand en stelt zijn leger in slagorde op. Maar twee van de drie soldaten is ziek.
8 november Spinola passeert een moeras met geschut waarvan men dacht dat het niet te passeren was
8 november Maurits breekt beleg op, Spinola bevoorraadt Groenlo en trekt zich over Vreden terug
9 november ziekten van Maurits in Doesburg
11 november Maurits in Doesburg
25 november Maurits in 's-Gravenhage

Isabella, de vrouw van Albrecht

De onderdanen van oude Albertus en Isabella zijn ontevreden mede wegens de muiterij van de troepen. Er moet een einde aan de oorlog komen. Spinola wil ook een einde aan de oorlog. Hij vreest veel geld te verliezen als de Hollanders zich meester maken van de Amerikaanse schatten.

voorjaar 1606 Spanje kampt met geldgebrek door concurrentie Nederlandse handel
25 april 1607 Jacob van Heemskerck verslaat Spaanse vloot bij Gibraltar
31 januari 1608 Vredesbesprekingen beginnen in Den Haag
1608 Spaanse garnizoen in Oldenzaal telt 2500 soldaten
februari 1609 Vredesbesprekingen in Antwerpen
9 april 1609 Akkoord getekend
1611 Spaans garnizoen verlaat Goor
1612 in de garnizoenssteden floreerden de prostitutie, het dobbelen en het bier drinken. Grolsch bier ontstaat dit jaar.

 

Twaalfjarig bestand

Boven: de afkondiging van het Twaalfjarig Bestand in Antwerpen.

  Bronnen:
Willem Lodewijk, graaf van Nassau van Ubbo Emmius
Historie van de oorlogen en geschiedenissen der Nederlanden van Emmanuel van Meteren en Simon Ruitink
De Republiek van J.I. Israel en Bert Smilde