Achter boerderij Kloeke van het landgoed Twickel tussen hotel Carelshaven en de boerderij Mossegoor zijn verdedigingswerken te vinden die minstens tweehonderd jaar oud zijn. De boer van Kloeke noemt het vierkant uit de atlas van Huegenin (rond 1825) gevormd door bomen achter zijn boerderij aan de Deldensestraat 'de gracht'. Hij stort er al veertig jaar huishoudelijk afval. Maar de grachten zijn er nog goed te zien, zoals de foto hier onder weergeeft. Binnen het vierkant is nu een boomgaarde. Hieronder is het vierkant te zien achter de boerderij. Achter de fotograaf ligt de Deldensestraat.
 |
Tussen de Mossegoor en de pentagon liggen brede, in de zomer, droge grachten. Ten noorden van het vierkant staat boerderij Kloeke aan de Deldensestraat in Woolde, tussen Hengelo en Delden. Het vierkant lijkt heel groot maar is slechts zo'n 36 meter terwijl de pentagon daaronder (zuidelijker) wel tweehonderd meter breed is. (Foto militaire atlas van Huguenin uit 1819-1829). |
| Op de plaatsen van een rode stip heb ik foto's gemaakt van het grachtenstelsel ofwel het mogelijke verdedigingswerk. |  |
Foto boven: De boer van De Kloeke gooit in 'de gracht' al veertig jaar huishoudelijk afval. Dat klinkt steeds in, vertelt hij. De gracht gaat achter het hooi scherpt naar links, in oostelijke richting. Voor de foto's ging ik verder richting zuiden en dan naar het westen, in de richting van de zaagmolen van Twickel.
Boven: Op kasteel Twickel bewaart het archief nog een kaart van na 1862 toen de spoorlijn is aangelegd. De pentagon is duidelijk te zien. De tekening is niet nauwkeurig. De grachten aan de noordzijde zijn even lang, maar niet op de tekening.
 |
 |
Nog één keer het hele terrein tussen de moerassen. Boven bij boerderij Kloeke het vierkant met de opening aan de noordzijde. Onderaan in het bos bevindt zich onzichtbaar het pantagon iets ten zuiden van de spoorlijn Delden Hengelo.
