Het huis Dorth ligt nu in Gelderland aan de provinciegrens met Overijssel. De weg langs het huis verbindt Bathmen waar bewoners van het huis in de Oude Kerk zijn begraven met Zutphen.

Op deze kaart ligt Dorth op de provinciegrens van Gelderland en Overijssel tussen Bathmen en Zutphen. Ook Amssen (Ampsen) en Verwolde(n) ten noorden van Lochem staan op de kaart. Ook Nettelhorst, ten oosten van Lochem, staat op deze historische landkaart.

Op deze militaire stafkaart staat huize Dorth, links onderin, aan de grens tussen Gelderland en Overijssel ten opzichte van hoeve Arkelstein, waar eens het kasteel stond, ingetekend.

Arkelstein lag aan een moeras, een broek. Vandaar dat de oude weg naar Holten noordelijker liep.

Kasteel Arkelstein bij Bathmen veel groter dan verwacht

7 maart 2007 De gemeente Deventer is opgetogen over de uitkomsten van het onderzoek, waarbij met radar tot zeven meter diepte in de grond is gezocht. Daarbij hoefde niet gegraven te worden, dus de monumentale grond is onaangetast. Uit de scans blijkt dat het kasteel 106 bij 136 meter was, vier maal zo groot als kasteel de Waerdenborch bij Holten.

Sinds de herindeling van Bathmen met Deventer twee jaar terug is de archeologiedienst van de stad bezig de cultuurwaarden van het buitengebied in kaart te brengen. Uit het familiearchief van de huidige boer was vrij snel te traceren waar het kasteel zou hebben gestaan. ,,In een halve dag is een radar op een soort surfplank over het terrein getrokken.'' De archeologen stonden perplex toen ze de beelden zagen.

Het is nog onbekend wat er met de ruïne zal gebeuren. De gemeente hoopt later dit jaar middels dezelfde techniek ook een tweede kasteel te traceren nabij het buurtschap Zuidloo.

Kasteel belangrijkste verdedingsbolwerk in landweerlinie

BATHMEN - De resten van Kasteel Arkelstein blijken nog voor een groot gedeelte in de grond te zitten. Stadsarcheoloog Michiel Bartels heeft dankzij radarbeelden gevonden wat hij niet had durven hopen: muurresten van een kasteel van 106 bij 136 meter. Het veertiende eeuwse bisschoppelijk kasteel Arkelstein is verreweg het grootste geweest in de landweer tussen de aartsvijanden Overijssel en Gelderland. "Wellicht is het het grootste kasteel van de provincie", kan Bartels zijn opwinding niet verhullen. "Het is zeker groter dan de kastelen Voorst bij Zwolle en die in Kuinre." Het is ook vier zo groot als de Waerdenborch bij Holten.

Uit de radarbeelden is op te maken dat het kasteel dikke muren heeft, vier enorme ronde hoektorens en een stevige rechthoekige donjon (toren) in het midden. Een uitgebreid grachtenstelsel omringt de resten. Wat er echt te vinden is, blijft ongewis. De grond is al sinds de jaren zeventig archeologisch monument. Dat betekent dat er niet mag worden gegraven.

Tot nu toe waren de archeologen bang dat alle muren in 1649 gesloopt waren. De radarbeelden laten echter zien dat er nog veel meer in de grond zit. "Toen is als het ware alleen afgetopt", zegt Bartels.

Anton Roeterdink banjert door zijn zompig weiland. Het gras is onaangetast door het onderzoek dat onlangs plaatsvond. Alleen lichte glooiingen verraden dat er misschien wat meer is, dan alleen grasland. Zelfs op luchtfoto's is niet te zien dat er zich een ware schat onder de zoden bevindt.

"Ik was twee toen mijn vader besloot de grachten te dempen", is wat de Bathmense boer zich nog kan herinneren. Grasland was voor een boer nu eenmaal meer lonend dan een gracht. Een stapel paperassen van generatie op generatie overgegeven rest de familie Roeterdink nog. "We hadden een doos op zolder, met allemaal van dat oude spul. Dat hebben we nu fantastisch geconserveerd teruggekregen", laat Roeterdink foto's vol scherven, kogels en stenen zien.

Uit de papieren blijkt dat in 1938 voor 33 cent per uur de grachten met de schop gedempt zijn. "En het omgekeerde doet zich nu voor: daar waar de grachten geweest zijn, is de grond hoger", wijst Bartels om zich heen. "Daar is veel meer grond opgebracht en niet zoveel ingeklonken.."

Zijn handen jeuken om de grond in te gaan. 'Maar daar moet een goede reden voor zijn. Als ergens woningbouw komt bijvoorbeeld.' Er is echter ook ontheffing mogelijk: "Maar dan moet je er echt wat mee van plan zijn. Zo ver zijn we niet."

Het kasteel Arkelstein werd in 1354 gebouwd als hoofdburcht in de Overstichtse Landweer. Het is zeer waarschijnlijk dat mensen overnachtten in het kasteel, dat in het midden een donjon (woontoren) had. De Drost van Salland liet de meeste troepen van Arkelstein uit opereren.

Buurkasteel de Waerdenborch in Holten werd al in 1348 gebouwd.

In de verschillende oorlogen tussen Overijssel en Gelre is het kasteel fors beschadigd, maar ook weer herbouwd en verder versterkt.

Het is precies bekend wanneer het kasteel Arkelstein gesloopt werd: 5 april 1649. Het was een jaar na het einde van de Tachtigjarige oorlog en nadat de Vrede van Munster was gesloten. De Nederlanden waren één en de Overstichtse Landweer was niet meer nodig.

In 1938 werden de grachten van Arkelstein gedempt door de Heidemij in opdracht van de familie Roeterdink. Naar nu blijkt bevonden zich in de grond nog verschillende muurresten.

Terug in Overijssel klim je de 40 meter hoge Markeloseberg over waarna je het Twentse dorp Markelo binnenrijdt.

Home